Trong thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Huyện ủy, sự vào cuộc của hệ thống chính trị và sự tham gia đồng hành của đông đảo Nhân dân toàn huyện, nên đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng lên, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ mà Nghị quyết đã đề ra đó là:

Thứ nhất, về xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện. Nhận thức rõ xây dựng phát triển văn hóa, con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của chủ nghĩa xã hội; những năm qua, cả hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở đã chăm lo xây dựng con người tỉnh Ninh Thuận nói chung và huyện Thuận Bắc nói riêng phù hợp với tình hình của từng địa phương với từng giai đoạn cụ thể. Trong đó, trọng tâm là giáo dục cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân nâng cao nhận thức về chính trị tư tưởng, rèn luyện giữ gìn đạo đức, lối sống; khơi dậy truyền thống yêu nước, có hiểu biết về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Cuộc vận động giáo dục chủ nghĩa yêu nước đối với cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và toàn thể Nhân dân trong huyện là một trong những nội dung quan trọng trong hoạt động lãnh đạo của huyện. Thường xuyên chỉ đạo triển khai một cách sâu rộng cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” (nay là thực hiện Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII "Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh") gắn phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” và nhiều phong trào khác trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế, xã hội, Quốc phòng – an ninh... Tất cả đều tập trung xây dựng con người Thuận Bắc đầy đủ phẩm chất trong giai đoạn mới.

Thứ hai, về xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh. Các cấp, các ngành và các địa phương trên toàn huyện đã tập trung công tác tuyên truyền, triển khai thực hiện tốt 3 tiêu chuẩn xây dựng gia đình văn hóa, 5 tiêu chuẩn xây dựng Thôn văn hóa, Cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hoá. Đến nay, toàn huyện có 31/31 thôn đã xây dựng và thực hiện tốt quy ước, hương ước. Mặt khác, thường xuyên tăng cường công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực văn hóa, nhằm đảm bảo mọi hoạt động văn hóa phát triển phù hợp với định hướng của Đảng, pháp luật của Nhà nước, góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh. Thực hiện mục tiêu đó, trong những năm qua, công tác xây dựng gia đình văn hóa luôn luôn được coi trọng, việc giữ gìn những đạo lý tốt đẹp của gia đình Việt Nam luôn được thực hiện và phát huy. Diện mạo kinh tế - xã hội của huyện có nhiều khởi sắc; đời sống văn hóa của Nhân dân ngày càng tốt hơn, từng bước xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, giảm các tệ nạn xã hội, hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” phát huy tác dụng hiệu quả, được các cấp ủy đảng, chính quyền tăng cường chỉ đạo, thực hiện; quan tâm nâng cao chất lượng xây dựng thôn văn hóa; gia đình văn hóa, coi gia đình thực sự là nơi hình thành, nuôi dưỡng nhân cách văn hóa và giáo dục nếp sống cho con người. Xây dựng và nhân rộng gia đình văn hóa tiêu biểu, ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu hiếu thảo, vợ chồng hòa thuận, anh chị em đoàn kết, thương yêu, giảm thiểu bạo lực gia đình…. Chính quyền các địa phương thường xuyên giáo dục đạo đức, lối sống, nhân cách theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Chủ tịch Hồ Chí Minh trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân, trọng tâm là bồi dưỡng truyền thống, giáo dục tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, xây dựng con người Thuận Bắc phát triển toàn diện… tạo sự chuyển biến về nhận thức, tinh thần trách nhiệm của cá nhân, nâng cao ý thức “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”; xây dựng và phát huy lối sống “Mỗi người vì mọi người, đoàn kết, thương người như thể thương thân”, “tương thân, tương ái, lá lành đùm lá rách”;

Thứ ba, về xây dựng văn hóa trong chính trị và kinh tế. Tập trung xây dựng môi trường văn hóa trong mỗi gia đình, thôn, xã, trong cơ quan, trường học, các địa bàn dân cư…; thường xuyên tuyên truyền, giáo dục, học tập chủ nghĩa yêu nước, truyền thống cách mạng, chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân, tạo sự thống nhất trong nhận thức và hành động. Các thiết chế văn hóa từng bước được đầu tư, phục vụ đắc lực cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đẩy mạnh các phong trào thi đua xây dựng thôn, cơ quan văn hóa, tạo môi trường xã hội lành mạnh.

Thứ tư, về nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động văn hóa: Trong lĩnh vực sáng tạo văn học, nghệ thuật: huyện đã tổ chức thành công Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di sản văn hóa Phi vật thể đối với Lễ Bỏ mã của người Raglai và đón tết Nguyên đán Kỷ Hợi năm 2019 tại xã Phước Chiến theo Quyết định số 4069/QĐ-BVHTTDL, ngày 30/10/2018 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công bố danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với Lễ bỏ mã của người Raglai xã Phước Chiến, huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận. Qua đây, Nhân dân xã Phước Chiến nói riêng và Nhân dân toàn huyện nói chung vô cùng phấn khởi trước thành quả mà cộng đồng dân tộc Raglai qua bao nhiêu thế hệ đã kế thừa, gìn giữ và phát huy lễ hội truyền thống của địa phương.

Tái hiện Lễ Bỏ mả - Di sản văn hóa phi vật thể của người Raglai trong chuỗi hoạt động của Lễ hội Nha và Vang tỉnh Ninh Thuận năm 2019

Giải Việt dã trên cung đường Tỉnh lộ 706 gắn với quảng bá, giới thiệu tiềm năng phát triển du  lịch cộng đồng xã Phước Chiến

Đồng thời, nhằm kết thừa và phát huy giá trị lịch sử trong công cuộc đấu tranh giành hòa bình, độc lập của quê hương đất nước, vào ngày 29/01/2019, tại Công viên 7-2, huyện Thuận Bắc đã long trọng tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích cấp tỉnh theo Quyết định số 83/QĐ-UBND, ngày 16/01/2018 của UBND tỉnh Ninh Thuận về việc xếp hạng di tích cấp tỉnh đối với Khu tập trung Bà Râu - là di tích lịch sử cách mạng cấp tỉnh,  gắn với kỷ niệm 60 năm Ngày Quân và dân huyện Thuận Bắc nổi dậy phá khu tập trung Bà Râu, tiến hành nghi thức cắt băng khánh thành Bia chiến thắng Khu tập trung Bà Râu (đặt tại khuôn viên Công viên 7-2) nhân kỷ niệm 60 năm Ngày Quân và dân huyện Thuận Bắc nổi dậy phá khu tập trung Bà Râu (07/02/1959 - 07/02/2019); chỉ đạo ngành văn hóa phối hợp với các cơ quan liên quan, UBND các xã mở các lớp truyền dạy Mả la và nghi thức Lễ Bỏ mã cho đồng bào dân tộc Raglai, qua đó đã góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc Raglai gắn với phát triển du lịch trên địa bàn huyện trong thời gian tới.

Quang cảnh Lễ cắt băng khánh thành Bia Chiến thắng di tích lịch sử cấp tỉnh – sự kiện Quân và dân ta nổi dậy phá khu tập trung Bà Râu vào đêm ngày 7/2/1959 (tức đêm 30 tết năm Kỷ Hợi)

Trong lĩnh vực xây dựng và phát triển đội ngũ văn nghệ sĩ: Ngành văn  hóa phối hợp với chính quyền các địa phương làm tốt công tác rà soát và lập danh sách các nghệ nhân có tài năng nghề nghiệp đặc biệt xuất sắc, đang nắm giữ, truyền dạy, có cống hiến to lớn tiêu biểu cho sự nghiệp bảo vệ và phát huy di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn huyện trình cấp có thẩm quyền lập hồ sơ xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú”. Đến nay toàn huyện có 5 người vinh dự được nhà nước công nhận “Nghệ nhân ưu tú” có tài năng nghề nghiệp đặc biệt xuất sắc, đang nắm giữ, truyền dạy, có cống hiến to lớn tiêu biểu cho sự nghiệp bảo vệ và phát huy di sản văn hóa phi vật thể như: tiếng nói, chữ viết, ngữ văn dân gian, nghệ thuật trình diễn dân gian, tập quán xã hội và tín ngưỡng, lễ hội truyền thống, tri thức dân gian (Nghệ nhân Chamaléa Thơm và nghệ nhân Katơr Thị Chím-xã Phước Chiến; nghệ nhân Chamaléa Thị Khích-xã Phước Kháng; nghệ nhân Lai Lầu và nghệ nhân Thành Văn Lũy-xã Bắc Sơn). Các hoạt động văn hóa – văn nghệ, thể dục – thể thao chào mừng các ngày lễ, tết, các sự kiện chính trị của đất nước và của địa phương hoặc các giải thể thao truyền thống của các ngành, các địa phương gắn với phát huy hiệu quả của từng loại thiết chế văn hóa – tể thao tại địa phương. Việc tổ chức các hoạt động văn hóa – văn nghệ tại các xã và Nhà văn hóa – khu thể thao thôn  được các đơn vị quan tâm triển khai thực hiện.

Nghệ nhân Chamaléa Thơm – xã Phước Chiến, người truyền lửa trong nghệ thuật trình diễn Mả la và tái hiện Lễ bỏ mã qua nhiều thế hệ.

Trong công tác xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật quần chúng: Song song với việc triển khai các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao hàng năm theo kế hoạch; thì công tác xây dựng, duy trì đội, nhóm, câu lạc bộ văn nghệ, thể dục thể thao của các đơn vị, địa phương cũng được chú trọng thông qua Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Ngày đại đoàn kết toàn dân tộc”. Để duy trì và phát triển phong trào văn hóa-văn nghệ trong cộng đồng dân cư, đặc biệt là phong trào văn hóa-văn nghệ vùng đồng bào dân tộc Raglai và đồng bào chăm; UBND huyện đã chỉ đạo Phòng Văn hóa và Thông tin; Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thanh huyện tổ chức các buổi giao lưu văn hóa, văn nghệ để tuyển chọn những cộng tác viên có năng khiếu tham gia các hoạt động tại địa phương. Tính đến nay, toàn huyện có 27/31 thôn có đội văn nghệ phục vụ các phong trào văn hóa - văn nghệ của địa phương nhân các ngày, lễ, tết, các sự kiện chính trị - văn hóa của địa phương.

Một buổi luyện tập của học viên tham gia lớp truyền dạy nghệ thuật trình diễn Mả la của xã Phước Chiến.

Tiết mục tham gia chung kết và bế mạc Hội thi trình diễn Mả la tại xã Phước Chiến

Thứ năm, về phát triển công nghiệp văn hóa đi đôi với xây dựng, hoàn thiện thị trường văn hóa: Tuy đời sống kinh tế của Nhân dân còn khó khăn, nhưng được sự quan tâm của Nhà nước bằng các chính sách hỗ trợ, đến nay hệ thống cơ sở hạ tầng văn hóa, thiết chế văn hóa cơ bản đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt, hưởng thụ văn hóa của Nhân dân trong huyện, tạo tiền đề để triển khai đồng bộ các chỉ tiêu, nhiệm vụ xây dựng Nông thôn mới theo chương trình mục tiêu quốc gia. Hiện nay toàn huyện đã có hệ thống truyền thanh vô tuyến phục vụ công tác tuyên truyền và thông tin về cơ sở; 6/6 xã có đài truyền thanh để đáp ứng nhu cầu đưa thông tin đến người dân (trong đó 03 xã đã sữa chữa nâng cấp ứng dụng truyền thanh ứng dụng công nghệ thông tin và 03 xã thực hiện phát thanh hệ thống truyền thanh vô tuyến); 5/6 xã có bưu điện Văn hóa; 1/6 xã có Trung tâm Văn hóa, Thể thao xã; 31/31 thôn có trụ sở thôn (nhà sinh hoạt cộng đồng). Đặc biệt, trên địa bàn huyện có 01 di tích lịch sử cấp tỉnh (Khu tập trung Bà Râu) và 02 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chứng nhận (Lễ Bỏ mả của người Raglai ở xã Phước Chiến và Lễ hội đầu năm của người Chăm thôn Bỉnh Nghĩa xã Bắc Sơn).

Thứ sáu, về hội nhập và tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại: Xây dựng một trường văn hóa lành mạnh, phát triển tăng cường giao lưu và hợp tác văn hóa, đẩy mạnh công tác quảng bá văn hóa, tiềm năng phát triển về kinh tế du lịch của huyện qua các kênh truyền hình, hệ thống cổng thông tin điện tử, báo, đài, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức các sự kiện lớn nhằm thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư và tạo cơ hội giao lưu học hỏi, hợp tác phát triển văn hóa, du lịch. Tổ chức tái hiện Lễ bỏ mả của người Raglai xã Phước Chiến trong chương trình Lễ hội Nho và Vang Ninh Thuận năm 2019; thành lập đoàn nghệ nhân tham gia các hoạt động tại làng văn hóa du lịch các dân tộc Việt Nam tại Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội đã thu hút đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh đến tham dự Lễ hội, đây là cơ hội để giao lưu, quảng bá các sản phẩm văn hóa, các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc trong huyện đến bạn bè trong nước và quốc tế; từng bước thu hẹp khoảng cách về hưởng thụ văn hóa giữa các tầng lớp Nhân dân, giữa đô thị và nông thôn, đồng bằng và miền núi. Ngăn chặn và đẩy lùi sự xuống cấp về đạo đức xã hội.

Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 33-NQ/TW trong thời gian đến, huyện Thuận Bắc xác định mục tiêu: “Tiếp tục triển khai thực hiện toàn diện 5 quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI); Chương trình hành động số 301-CTr/HU của Huyện ủy Thuận Bắc về việc thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 9 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về xây dựng và phát triển văn hóa con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước. Tiếp tục xây dựng nền văn hóa và con người Thuận Bắc phát triển toàn diện; khẳng định và phát huy các giá trị cốt lõi của văn hóa Việt Nam, văn hóa các dân tộc trên địa bàn huyện, góp phần bảo tồn và phát triển bản sắc văn hóa các dân tộc Việt Nam nói chung và các dân tộc trên địa bàn huyện nói riêng” với các nhiệm vụ trọng tâm cụ thể như sau:

Một là, xây dựng văn hóa, con người Thuận Bắc phát triển toàn diện.  Chú trọng giáo dục đạo đức trong xây dựng con người là yếu tố trung tâm của mọi hoạt động với những đức tính tốt đẹp của người Việt Nam, có đạo đức, nhân cách và lối sống tốt đẹp, hướng đến chân- thiện- mỹ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Xây dựng gia đình hoà thuận, hạnh phúc, tiến bộ; hình thành trong mỗi con người Thuận Bắc có tinh thần đoàn kết, tương trợ giúp nhau theo phương châm: “Mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người”; xây dựng bản sắc văn hóa mang đặc trưng riêng của người dân Thuận Bắc, có ý thức tự trọng, tự chủ, sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật; kết hợp hài hòa và chặt chẽ giữa mặt tích cực cá nhân với mặt tích cực của xã hội; đề cao trách nhiệm cá nhân đối với bản thân, gia đình và xã hội. Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với  phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới – đô thị văn minh” thực sự mang lại hiệu quả, tác động tích cực vào đời sống của Nhân dân. Chú trọng việc xây dựng văn hóa gia đình, lấy văn hóa gia đình làm nền tảng, là nơi nuôi dưỡng, rèn luyện nhân cách con người; khẳng định và phát huy các mô hình “Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền”; “Dòng tộc văn hóa, gia đình hiếu học”; gắn kết chặt chẽ mối quan hệ gia đình nhà trường và xã hội;

Hai là, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động văn hóa. Đẩy mạnh các hoạt động xã hội hóa văn hóa nhằm tiếp tục huy động các nguồn lực trong xã hội cho văn hóa. Khuyến khích các doanh nghiệp, các tổ chức, các cá nhân trong việc tổ chức các hoạt động văn hóa và tham gia vào công tác giữ gìn các di sản văn hóa dân tộc.

Ba là, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa. Tích cực bảo tồn, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa bên ngoài, làm phong phú và phát triển những nét đẹp văn hóa các dân tộc trong huyện. Tăng cường quảng bá, giới thiệu tiềm năng, con người Thuận Bắc, tạo điều kiện giao lưu, thu hút khách du lịch và các doanh nghiệp đầu tư vào Thuận Bắc. Phối hợp với các ngành chức năng có kế hoạch trùng tu, tôn tạo, chống xuống cấp các di tích trên địa bàn huyện, gắn với việc phát huy giá trị các di tích lịch sử - văn hóa với việc hình thành các tuor, tuyến du lịch trọng điểm của huyện. Tiếp tục nghiên cứu thực hiện việc sưu tầm những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể trong Nhân dân để bảo tồn và phát huy như: sưu tầm biên dịch các sử thi, dân ca, dân vũ; phát triển các loại hình nghệ thuật dân gian, xây dựng hồ sơ đề nghị công nhận di tích khi đủ điều kiện.